Neuroplastyczność to złożony proces reorganizacji i powstawania nowych połączeń w mózgu, który jest obecnie uznawany za główny mechanizm uczenia się i zapamiętywania. Od tego właśnie procesu zależy nasza zdolność do przystosowania się i przetrwania w ciągle zmieniającym się środowisku. Neurotropowy czynnik pochodzenia mózgowego (BDNF) należy do grupy polipeptydów wydzielniczych, tak zwanych neurotrofin. Wspólnie z innymi białkami, takimi jak czynnik wzrostu i różnicowania neuronów bierze udział w funkcjonowaniu neuronów i wpływa na pracę ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego.

Stres, starzenie się i depresja są związane ze spadkiem poziomu BDNF, utrudniając zdolność mózgu do skutecznej zmiany i adaptacji. Na przykład w przewlekłej depresji, zaburzenie neuroplastyczności może doprowadzić do zmniejszenia kluczowych obszarów mózgu (najbardziej widoczne jest to w hipokampie) co skutkuje wyraźnymi zaburzeniami poznawczymi, takimi jak sztywne, negatywne myślenie i utrata pamięci. Z kolei usprawnienie BDNF i neuroplastyczności jest procesem terapeutycznym, pomagającym w powrocie do zdrowia po uszkodzeniach mózgu, depresji czy PTSD.

Badania na zwierzętach udowodniły, że zarówno jednorazowe jak i długotrwałe podawanie LSD, psylocybiny, DMT, i innych alkaloidów może zwiększyć BDNF i neurogenezę. Co więcej, badania in vitro wykazały ze psychodeliki wspomagają wzrost komórek nerwowych i neuroplastyczność, ze szczególnym uwzględnieniem LSD. Skuteczne okazuje się również mikrodozowanie DMT, czyli dawkowanie poniżej poziomu psychodelicznego.

Niedawno przeprowadzone w Holandii badanie kliniczne z podwójną ślepą próbą, próbuje odpowiedzieć na pytanie jaki wpływ mikrodozowanie LSD może mieć u zdrowych ludzi. Każdy z 27 uczestników otrzymał zarówno placebo jak i mikrodawkę LSD w osobnych etapach eksperymentu. Próbki krwi zostały pobrane przed oraz kilkakrotnie po podaniu substancji w różnych odstępach czasu. W rezultacie okazało się, że w porównaniu do placebo, LSD powoduje statystycznie znaczące zwiększenie BDNF w krwiobiegu. Pomimo problemów wynikających z małej próby (n=27) to pilotażowe badanie pokazuje niesamowity potencjał mikrodozowania psychodelików.

Ponieważ w wielu formach zaburzeń psychicznych istotnym elementem są problemy wynikające bezpośrednio ze zmniejszonej neuroplastyczności, takie jak sztywne, nieprzystające do rzeczywistości ramy myślowe, destrukcyjne zachowania i utrwalone formy percepcyjne, badania nad psychodelikami są istotnym krokiem naprzód w terapii tych przypadłości. Psychodeliki odblokowując oraz zwiększając neuroplastyczności mózgu w połączeniu z psychoterapią stwarzają unikalną szansę na neuronową reorganizację. Uciążliwe, dysfunkcyjne sieci neuronów które powodują emocjonalne cierpienie mogą być szybko i sprawnie nadpisane przez nowe, bardziej funkcjonalne połączenia. Ostatecznie, zwiększenie poziomu BDNF może przygotować nasz mózg do szybszej nauki, lepszego zapamiętywania, silniejszego wzrostu i wolniejszego starzenia się.

Zródła:

Howland JG, Wang YT. Chapter 8 Synaptic plasticity in learning and memory: Stress effects in the hippocampus. Progress in Brain Research. 2008;169:145-158. doi:10.1016/S0079-6123(07)00008-8

Ly C, Greb AC, Cameron LP, et al. Psychedelics Promote Structural and Functional Neural Plasticity. Cell Reports. 2018;23(11):3170-3182. doi:10.1016/j.celrep.2018.05.022

Hutten NRPW, Mason NL, Dolder PC, et al. Low Doses of LSD Acutely Increase BDNF Blood Plasma Levels in Healthy Volunteers. 2020. doi:10.1021/acsptsci.0c00099

Catlow BJ, Jalloh A, Sanchez-Ramos J. Hippocampal Neurogenesis: Effects of Psychedelic Drugs. In: Neuropathology of Drug Addictions and Substance Misuse. Vol 2. Elsevier Inc.; 2016:821-831. doi:10.1016/B978-0-12-800212-4.00077-7